Türkiye Müteahhitler Birliği’nden (TMB) yapılan açıklamaya nazaran Birlik, inşaat dalında geçen yılın ekim-aralık periyodunda yaşanan gelişmelerin değerlendirildiği ocak ayı raporunu yayımladı.
“İnşaat Kesimi Tahlili Raporu”nun “Küresel İktisat Daralıyor, Enflasyon Tartışmalarına Resesyon Eklendi” başlıklı tahlilinde, global ve ulusal iktisat ile inşaat kesimine ait datalar ele alındı.
Raporda, 2022’de iç ve dış dinamiklerin tesiriyle devam eden girdi maliyetlerindeki artış ve yüksek enflasyon sıkıntılarının yanı sıra ödenek yetersizliği ve hak ediş ödemelerinde yaşanan gecikmelerin bölüme olumsuz tesirlerinin sürdüğü kaydedildi.
2023’te kamu müteahhitlerinin ve konut dalının problemlerini çözecek ilave adımların beklendiği vurgulanan raporda, hükümetin konut kesiminde üretimi destekleyen son kampanyalarının olumlu olduğunun altı çizildi.
2022’DE 17,8 MİLYAR DOLARLIK İŞ HACMİ
Raporda, Türk müteahhitlerinin, 2022’de 454 projeyle 17,8 milyar dolarlık yeni iş hacmine ulaştığı bilgisine yer verilerek, “İnşaat kesiminin birinci kere 1972 yılında Libya ile yurt dışı pazara açılmasından bu yana ulaştığı memleketler arası proje portföyü büyüklüğü, 133 ülkede üstlenilen 11 bin 605 projeyle toplam 472 milyar dolar oldu” değerlendirmesinde bulunuldu.
Bu yıl dünya ekonomisindeki ivme kaybıyla ülkelerdeki nakit açığının, global altyapı yatırımlarını sonlandıracağı beklentisine dikkat çekilen raporda, yenilenebilir güç yatırımları için memleketler arası kuruluşların finansman imkanlarının arttığı bildirildi.
MALİYET ARTIŞLARI PROJELERDE SORUN OLUŞTURUYOR
Raporda, inşaat maliyetlerindeki artışların, yeni proje geliştirme ya da kamu projelerinin yürütülmesinde kıymetli problemler oluşturduğunun altı çizildi.
Yatırımcıların enflasyondan korunma gayesiyle 2021’in son çeyreğinde gayrimenkul alımına yönelmesinin tesiriyle bir müddet süratli yükseliş sergileyen konut satışlarının, 2022 yazında yavaşlamaya ve akabinde gerilemeye başladığı belirtilen raporda, şu sözlere yer verildi:
“Sosyal konut atılımı ve orta gelirliye uygun şartlarda konut kredisi kampanyası üzere dayanakların, kesimin bu alanında kısmi rahatlama sağlayabileceği bedellendirilmektedir.
Konut kredisi faiz oranlarını ruhsal hudut olan yüzde 1’in altına düşürecek ‘Yeni Konutum Kampanyası’nın dala tesirlerinin olumlu olması beklenmektedir. Anadolu’da büyük kentlerin çeperlerinde yeni konut üretimiyle bölümde hareketlilik sağlanabilecektir”
KÖRFEZ İLE SOMUT PROJE BEKLENTİLERİ
Raporda, TMB’nin Ukrayna’nın tekrar imarına yönelik temaslarını sürdürdüğü bilgisi verilerek, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) başta olmak üzere Körfez ülkeleriyle son devirde başlayan siyasi münasebetlerin gelecek devirde dalda yeni projeler halinde somut yansımalarının olabileceği bildirildi.
Sahra Altı Afrika bölgesi başta olmak üzere Uzak Doğu ve Latin Amerika ülkelerinin de potansiyel pazarlar olarak bölümce yakından izlendiği vurgulanan raporda, şunlar kaydedildi:
“Yenilenebilir güç yatırımları için milletlerarası kuruluşların finansman imkanları artmıştır. Asya ülkelerinin talep artışı halinde üst taraflı seyir izlemesi beklenen güç fiyatları çerçevesinde, Türk müteahhitlerin faal olduğu petrol üreticisi Orta Doğu ve Afrika pazarlarında hayata geçirilecek yeni projeler dalı destekleyebilecektir.
Avrupa ülkelerinde savaşla birlikte ve Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında güç yatırımları ile renovasyon projelerinden dal için yeni fırsatlar oluşabilecektir. Amaç pazarlarda giderek artan uygulamaları görülen Türk müteahhitlerin tecrübe sahibi olduğu kamu-özel işbirliği projeleri bölüm için fırsatlar sunabilecektir”
DİJİTAL İNŞAAT TEKNOLOJİLERİ
Raporda, finansman gereksiniminin karşılanması faaliyetleri kapsamında TMB’nin başta Türk Eximbank olmak üzere Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ile Danimarka Eximbank’ı üzere milletlerarası kalkınma bankaları ve ihracat kredi kuruluşlarıyla yakın temaslar yürüttüğü söz edildi.
Türkiye’de ve dünyada inşaat projelerindeki karlılıkların azalmasının da dijitalleşmeyi bir mecburilik haline getirdiği belirtilen raporda, şu değerlendirmede bulunuldu:
“Türk inşaat kesiminde ‘yapı bilgi modellemesi’ sıklıkla kullanılmaktayken zenginleştirilmiş gerçeklik, blok zincir ve akıllı mukavele üzere uygulamalar şimdi pek alan bulamamıştır. Ülkemizde dijital inşaat teknolojileri üzerine kurulmuş ‘start-up’ teşebbüslerinin desteklenmesi konusunu önceliklendiren TMB, bir müddettir bu mevzuda bir platform fonksiyonu görerek start-up teşebbüsleriyle üyelerini yenilikçi-inovatif tahliller konusunda bir ortaya getirmektedir” (AA)